Categorie: Studio

01/09/2004 – In de studio – De mix

Het blijft een vreemd verschijnsel. Je koopt een cd, zet ‘m op en luistert of je de liedjes mooi vindt. Maar…….hoe vaak heb je het dat je een cd koopt en dat je het op een of andere manier niet mooi vindt terwijl je de liedjes wel goed vindt? Volgens mij is het heel makkelijk om te accepteren dat een cd die je koopt klinkt zoals hij klinkt.

Daarom is het ook zo’n typisch proces dat mixen. Want geloof me, als je naar een lied luistert wat je zelf gemaakt en opgenomen hebt blijf je kritisch en blijf je wikken en wegen. Minieme verschillen breng je aan om ze na een paar dagen weer aan te passen omdat ze je gaan irriteren. En dat terwijl anderen zo helemaal niet luisteren naar een lied.

Kortom, ook deze keer was het mixen weer een leuk maar engergievretend proces. Ik ga niet uitwijden over allerlei technische details, maar het is leuk om te merken dat iedere keer dat we opnemen er iets bij komt. Je leert aldoende en voordat je het weet zit je er midden in. Soms
letterlijk, omdat het voor een goede balans noodzakelijk is om in het midden te zitten.

We zijn nu zo ver dat de drie nummers voor het laatste beetje “toverpoeder” naar Attie Bauw gaan. Attie doet namelijk de mastering. Zeg maar een soort equalising, maar dan veel meer. En als je denkt dat je het allemaal redelijk hoort, zou een dag bij Attie je versteld doen staan over wat je allemaal niet hoort. Sommige mensen hebben nu eenmaal wonderoren en Attie is zo iemand.

En dan……is het zo ver dat we iedereen het nieuwe In ‘t Wild kunnen laten horen. Wij zijn er apetrots op! Nu jullie nog!

Edwin

14/07/2004 – In de studio Dag 6

Het plan voor vandaag:
– toetsen
– koortjes
– gitaar oplappen
– zus
– zo
– alle partijen nog eens kritisch beluisteren
En zorgen dat het af is. Oh ja, en de zang…

Edwin had al laten weten dat het een pittige/lange dag zal gaan worden, zeker omdat vandaag ook de zang opgenomen moet worden. Voor de zekerheid extra boterhammen in de lunchbox.

Trammelant met en illegaal gebruik [in de auto] van mijn telefoon verhindert me net niet om goede vriend Desmond richting studio te dirigeren, hoewel het erg kortaf is (sorry). Hij is op tijd, wij iets later. Bij aankomst zie ik Des, Edwin en Rick net met de Rhodes richting studio lopen. De Fender Rhodes is een elektrische piano met een warm, herkenbaar en vooral mooi geluid. Goud waard. Op “Bijna Thuis” kun je hem bijvoorbeeld horen in het intro van “Cirkels”.

Zoals Edwin in het verslag van dag 5 al meldde, was er voor “Kus Me” een nieuwe piano-partij bedacht waar de Rhodes voor nodig is, en dus is dat het eerste waar we aan gaan werken. We wikken en wegen wat met betrekking tot timing en wat wel en wat niet en Edwin speelt vervolgens een mooie partij in (met een kleine knipoog richting Beck). Terwijl Edwin de partij inspeelt hoor ik al een slide-gitaar die het intro net dat extra kan geven. Ik was redelijk tevreden over de richting waar het nummer inging, totdat ik dit hoorde. Het nummer is weer naar een hoger niveau gebracht. Als Edwin vervolgens de definitieve zangpartij inzingt, is er kippenvel.

[En hier laat mijn geheugen me in de steek; ik ben de volgorde waarin we gewerkt hebben kwijt.]
Volgens mij zijn we daarna aan “Mila” gaan werken. Ik ben alleen kwijt wat we precies gedaan hebben. Er is flink geknipt in de partijen, waardoor er veel focus is gekomen. Als Edwin de zangpartij heeft opgenomen is het nummer vrijwel af. Nu alleen nog koortjes. Straks.

Edwin heeft maandag een nieuwe, veel muzikalere pianopartij op “Vertrouwen” ingespeeld, en als ik het goed heb komt er vandaag wat Hammond bij. Vervolgens is er de gepassioneerde zangpartij. Errug goed. Tenor-held Edgar heeft een wild plan en tien minuten later is het nummer voorzien van een driekoppige sax-sectie die veel toevoegt aan de refreinen. Mooi hoor!

Dan is het mijn beurt. Voor “Kus Me” is het een kwestie van spelen wat ik in mijn hoofd hoor. Maar om de één of andere reden zijn de mooiste dingen die ik wil spelen ook de moeilijkste. Slide-gitaar is niet gemakkelijk en ik doe het veel te weinig, waardoor ik niet bepaald zelfverzekerd aan de slag ga. Maar het lukt me om een eenvoudige to-the-point partij op te nemen, waar George Harrison vanaf druipt.

Het eigenlijke doel van mijn aanwezigheid als Tal-de-gitarist, het inspelen van een betere slide-partij in “Vertrouwen”, blijft steken in een goed idee. Ik krijg het gewoon niet uit mijn glazen vinger. En -om redenen waarmee ik de geachte lezers niet ga lastig vallen- lukt het me niet om uit dit dal te komen. Grrrr. Dat terwijl ik live zoveel beter en mooier gespeeld heb. Enfin, gelukkig staat er voldoende in de computer om mee te werken en zijn een paar licks voldoende, maar het is frusterend genoeg om ‘s nachts van wakker te liggen. Maar genoeg over mij.

Tal-de-achtergrondzanger mag dan samen met Edwin en Rick koortjes opnemen. Als Beach Boys-fanaat vind ik dat heel leuk om te doen. Jammer dat alleen “Mila” koortjes nodig heeft. Maar het is meteen mooi en af.

Ineens staat dan Ton met een rammelend doosje in de studio. Naast de percussie van zaterdag, ontbreekt het volgens Ton nog aan chimes (uitspraak: tsjaims). Dat zijn van die ijzeren (of in dit geval messing) pennetjes die leuk rinkelen. Het eind van “Kus Me” wordt voorzien van een twee-vingerig gespeelde tingel. En het werkt heel mooi. Met dank aan Jac.Bogers.

En dan is zijn we ineens, eerder dan verwacht, klaar. Na de vakantie, half augustus, gaan we mixen. Gezien het voorbereidend werk dat Rick de afgelopen week heeft verricht zal dat vrij vlotjes gaan.

Elke keer als er weer bezoek in de studio is geweest worden we gesterkt in ons vertrouwen over band en nummers. Desmond, een goede vriend met wie ik al in 1988 in een bandje zat, is heel enthousiast over de nummers en bevestigt bovendien de groei ten opzichte van de vorige cd. Overigens legt diezelfde Desmond de laatste hand aan zijn eerste veelbelovende solo-cd. Meer hierover hier. Andere bezoekers zijn ook gericht positief. Ik denk dat ik voor ons allemaal spreek als ik zeg dat we weer flink gegroeid zijn als band, als componisten en als muzikanten. Ik kan bijna niet wachten om te horen wat jullie ervan vinden.

Prettige vakantie!!!

-Antal

CD-wisselaar
Heenweg:
Starsailor – Silence Is Easy
Q Rocks
Terugweg:
The Who – Live At Leeds [1995 Remaster]

12/07/2004 – In de studio Dag 5

Na zaterdag was het de bedoeling dat we maandag eerst wat partijen zouden gaan beluisteren en wat piano partijen in zouden spelen, en dan aan het zingen zouden beginnen. Op weg naar de studio draaide ik de cd van Keane, die ik zondag bij Phantasio gekocht had. Het bracht me op een idee voor de piano partij van “Vertrouwen”.

Toen ik in de studio aankwam was Rick net bezig met het knippen, plakken en schoonmaken van de saxofoon in “Mila”. Ook de akoestische gitaarpartij moest dit ritueel nog ondergaan. Er stonden ook nog wat “The piano has been drinking, not me” partijen op en we besloten om er daar één, met wat meer structuur, van te maken. Dat werd een Rhodes-partij, maar meer voor de vorm want ik wist dat ik woensdag de echte Rhodes mee zou nemen. De saxofoon-partij is echt heel erg goed geworden. De sfeer die we zochten voor dit nummer is er prima uitgekomen en dat vind ik een compliment aan iedereen waard.

Toen gingen we naar “Vertrouwen”. De piano-partij daar was tot dusverre te statisch en met het Keane idee in mijn achterhoofd begonnen we opnieuw deze partij op te bouwen. Na wat uitproberen vonden we een partij die goed was. Het geeft het lied plotseling weer de aandacht en kracht die het verdient.

Toen we vervolgens aan “Kus Me” gingen werken dacht ik klaar te zijn. Ik had het gevoel dat dit eigenlijk al gelopen was. Maar toch ontdekten we dat het iets miste in het intro. Ook daar kwam de oplossing in de vorm van een Fender Rhodes à la Beck-achtig aandachttrekkend ding. Excuses voor mijn wat afwijkende zelf aangeleerde net-niet-muzikanten-taal. Maar, de echte geinteresseerde gaat vast horen wat ik bedoel.

Al met al was het alweer laat geworden, mede omdat we wat later begonnen waren, en kwamen we niet meer aan de zang toe.

Ik ging gelukkig huiswaarts wetende dat ik straks over al dat moois mag gaan zingen…

-Edwin

CD-wisselaar
Keane – Hopes And Fears

10/07/2004 – In de studio Dag 4

De enige die tot vandaag nog niets gedaan heeft (buiten passieve dan wel actieve mentale en muzikale ondersteuning) is Ton. Vandaag is dan ook zijn dag geworden.

Bij aankomst is alleen Frits al aanwezig; Rick is onderweg uit België, en Ton en Edwin komen een kwartier na mij aan. In de studio staat een volledig uitgebalanceerde drumkit met ditto microfoons zodat Ton alleen zijn lievelingskruk, snare en hihat hoeft te plaatsen. Het fine-tunen van de afstellingen en dergelijke neemt niet meer dan een pak ‘m beet drie kwartier in beslag, waarna het feest begint.

“Vertrouwen” is als eerste aan de beurt. We spelen dit nummer al een tijdje, en zoals eerder in deze verslagen al gezegd is het nummer qua arrangement niet ingrijpend gewijzigd. Ton heeft een vrij solide drumpartij in gedachten, zodat de aandacht vooral uitgaat naar de details. Een gouden regel die we hanteren in de studio is dat minder vaak meer is. Zo ook in dit geval. Omdat we nog niet eerder op deze manier gewerkt hebben (drums als laatste) is het even zoeken naar de goede afstelling voor hetgeen Ton op zijn koptelefoon hoort, maar als dat eenmaal in orde is gebracht gaat het snel. Als Rick arriveert hoeft hij alleen nog op enkele kleinere punten te wijzen, en tegen 2 uur staat het erop. Wel zijn er in andere partijen enkele knelpunten tevoorschijn gekomen waar we later nog naar moeten kijken.

“Kus Me” maakt ook al een tijd deel uit van het repertoire. Tijdens de repetities voorafgaande aan de opnamesessies is er een drumpartij uitgekomen waar ik enige moeite mee had. Maar omdat het nummer een iets andere feel heeft gekregen in de studio, is Ton ook over een andere partij gaan denken. Bij de recente optredens konden we al een andere aanpak bespeuren. Vandaag is de drumpartij sober en strak, precies wat het liedje nodig heeft. Goed werk. “Kus Me” blijft me verbazen; de tekst heeft een belangrijke betekenis voor me, het liedje is verrassend en toch herkenbaar, en elke keer als we eraan gewerkt hebben, komt er weer een dimensie bij.

Datzelfde geldt overigens ook voor “Mila”. Ton heeft dit nummer bewust als laatste gezet, vooral denk ik omdat hij niet zeker is welke kant het lied uit moet gaan. Het gevaar bij dit lied is dat een minder dan perfecte partij grote gevolgen kan hebben. Het is dus een kwestie van zoeken. Rick komt op een bepaald moment met het idee voor de coupletten, waardoor het nummer een soul-feel krijgt die je maar weinig te horen krijgt in ons kouwe kikkerland. Wow in het kwadraat.

Sneller dan verwacht staat het er allemaal op. Bijzondere opnames. Inmiddels is onze sax-held Edgar binnen. Door de tijdswinst kan hij meteen beginnen aan de sax in “Mila”. Het kost even wat moeite om de juiste toon te vinden, maar uiteindelijk speelt Edgar fraaie licks en een mooie solo in. Hulde! Terwijl ik de heren groet en huiswaarts keer, voegt Ton nog wat percussie toe, waarna ook hij en Edwin naar huis gaan.

Opnieuw weer veel vooruitgang geboekt. Een speciaal woord van dank gaat uit naar Gijs van Sorgen, die gedurende een groot deel van de middag zowel technische als muzikale suggesties en opmerkingen heeft. We hopen komende week de zang op te nemen, de laatste vlekjes worden dan ook weggewerkt, en er zal een begin gemaakt worden met de mix. Potjandorie, wat gaat dit lekker!

AA

CD-wisselaar
Heenweg:
Franz Ferdinand – Franz Ferdinand
Wilco – A Ghost Is Born
Terugweg:
John Lennon’s Jukebox

25/06/2004 – In de Studio Dag 3

Ik kan me niet heugen dat ik eerder met zo’n goed gevoel de studio verlaten heb. Niet dat het die andere keren slecht was, integendeel. Maar terwijl ik het KNSM-eiland afreed bedacht ik me dat ik vandaag geen enkel moment twijfel had over de nummers en het werk van vandaag. En een goed gevoel is zeer welkom.

Zoals je wellicht in het vorige verslagje gelezen zult hebben, is deze dag vooral voor de toetsen bestemd. Verder gaan we kijken of we met wat gitaardingetjes hier en daar partijen verder kunnen invullen. En het is de bedoeling om de nummers zodanig in de steigers te hebben dat Ton er mee uit de voeten kan.

“Mila” is als eerste aan de beurt. Ik had -buiten een keer met een half oor bij Edwin na een optreden- de nummers niet meer gehoord sinds vorige maand. Een bewuste keuze, om alles fris te houden. Ik wil voorkomen dat ik wen aan een ongemixt geluid, tijdelijke partijen en “nanana”-teksten. En bovendien is het dan gemakkelijker om minder sterke punten op te merken. “Mila” verraste me. Wat een mooi nummer is dit geworden. Nadat de Leslie-speaker op temperatuur is (30 jaar oud, da’s minstens 213 in mensenjaren, dus het duurt even), speelt Edwin een warme en eenvoudige partij in op de Hammond. De zwier die de Leslie aan het geluid van het orgel geeft brengt een hoop extra leven in het liedje. Ik zet er meteen ook met de akoestische gitaar wat gitaarfills op die -zonder de refreinen vol te kleien- net iets extra’s geven. Lekker lekker lekker.

Onze Zeeuwse vriend Gijs heeft zijn live-setup in de auto liggen, waar we dankbaar gebruik van maken. De strings uit zijn Yamaha blijken precies te brengen wat we in gedachten hebben voor meer fraais. Edwin speelt twee staccato violen-partijen in. Concertgebouworkest, eat your heart out. En uit de sampleapparatuur die Gijs in zijn rack heeft zitten halen we een mooie piano, helderder dan wat we hadden, en die geeft veel karakter aan het nummer. Een tweede piano-partij, de barpiano, werkt ook. Veel vooruitgang in dit nummer.

Ook “Kus Me” krijgt een Hammond die er mag zijn. Niets teveel en toch genoeg. In “Kus Me” brengt de akoestische gitaar een bepaalde cadans die vooralsnog te bepalend is. Na lang vijven en zessen komen we op een simpele allesverbindende tokkel. Al spelend twijfel ik of het zal werken. Als ik opsta om te gaan luisteren krijg ik meteen de opdracht “dubbelen”. Okay, dan zal het wel werken… En bij het terugluisteren blijkt dat zeker het geval; de stukjes zijn ineens een geheel geworden.

“Vertrouwen” krijgt een nieuwe piano-partij, iets strakker en met meer karakter. Misschien dat we hier de slide partij nog eens onder de loupe moeten nemen, maar dat komt later wel.

Fijn gewerkt, veel bereikt.

AA

CD-wisselaar
Heenweg:
Paul & Linda McCartney – Ram
Q-Glastonbury 2004
Terugweg:
Q-Glastonbury 2004
Charles Mingus – Mingus Ah Um